- STIMULUS
- STIMULUSapud Terentium Phormione, Act. 1. sc. 2. v. 28.Nam quae inscitia estAdversum stimulos calces,supple iactare? κέντρον est Aeschylo, Agamemn. v. 1620.Πρὸς κέντρα μὴ λάκτιζε -------et Scriptori sacro Actorum c. 9. versu 5. et c. 26. v. 14. ubi eadem phrasis, non ex profanis tamen his Auctoribus, sed ex Mose, qui Aeschylum mille circiter praecessit annis, desumpta Deuter. c. 32. v. 15. Hebr. darban, 1. Sam. cap. 13. v. 21. ubi Israelitae leguntur ivisse ad Philistaeos, ad aptandum stimulum; item malmad, Iudic. c. 3. v. 31. ubi Samgar stimulô boum sexcentos Philistaeos percussisse legitur: quod utrumque a radice, acutum esse et Iodicare significante, ortum est. Graece proprie βουπλὴξ cuiusmodi telô armatum Lycurgum Bacchi copias et nutrices, circa Nysam, fugâsse, ait Homerus Il. ζ. fabulâ ex Historia sacra forte detortâ. Quamvis bipennem quoque sic vocet Oppianus Halieutic. l. 5. v. 257. Vide Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 39. et supra Samgari. Fustis est acutae cuspidis, quô boves suppunguntur. Imo et equi; Unde Statius l. 1. Silv. 1. v. 39.Ceu stimulis accendat equum ------Cuiusmodi Stimuli quales fuerint, ostendit pictura Circensium, apud Philippum Rubenium Elector. l. 1. c. 30. ubi tres pari longitudine expressi cubitalem et ultra habuisse videntur. Inde per translationem, omne id, quô vexamur. Namque apud Romanos in crucem agendos, qui deducebantur ad eam non sine vaxatione, per viam quoque stimulis agi pungique, inprimis quoties retrospicerent, aut obniterentur, consuevisse, testis est Plautus Mostellar. Actu 1. sc. 1. v. 52. apud quem conservo servus,O carnificinum cribrum! quod credo fore,Ita te for abunt patibulatum per viasStimulis, si noster huc revenerit senex.Ubi habemus Stimulos, idque in patibulato (ad furcam adstricto) et per vias. Idem Asinar. Actu 3. sc. 2. v. 4. iungit, cum cruce, Stimulos, Laminas, Crucesque et alias meminit, sed sic, ut seorsim eos fuisle intelligamus, inter cruciatus et tormenta, sicut laminas et ignes, Pictores quidam asserculum sive tabellam imae CHRISTI vesti appingentes, quae clavis praeacutis consita pedibus calcibusque euntis illidatur, forte ad hanc destimulationem all udere voluerunt: quae tamen Stimulis aliis facta, quos oblongos, sive e sudibus praeacutis et ferrô praefixis, gestabant ad hunc usum. Sed nisi ea Pictorum mens, ipsi vidento: ego inventiunculae eius nec auctor sim, nec interpres, inquit Lipsius de Cruce l. 2. c. 6. Vide quoque Plut. in Coriolano. unde phrases ortae, Stimulô fodere, Plaut. Curcul. Actu 1. Sc. 2. v. 40. et Stimulos pugnis caedere, Idem Trucul. Act. 4. Sc. 2. v. 55. Interim non desunt, qui hoc poenae genus, Stimuleum supplicium Plauto Milit. Actu 2. sc. 6. v. 31. dictum, non tam publicâ, iis qui in crucem agendi erant; quam privatâ auctoritate, ab heris adhibitum fuisse servis nequam, ut ad frugem redirenr, contendant, Namque tali poenâ affectum servum, per contemptum, a conservis carnificini cribri hinc dicterium tulisse, supra ex aliquoties iam memorato Comico ostendimus. Quod si vero placet, publicae id poenae genus agnoscere, videtur id in fures, antequam crimenconfiterentur, fuisse exercitum, ut sic veritas eliceretur: unde Centrenes illos appellatos legimus, a κέντρον i. e. Stimulus. Vide Cael. Rhodig. Antiquar. Lection. l. 10. c. 5. et Thom. Godwynum Antholog. Rom. lib. 3. Sect. 3. c. 4. nec non supra voce Capitones. Apud Poetas ad quemvis affectum denotandum, vox adhibetur. Unde veterem picturam Christianam, ubi, repraesentatis Inferis, iracundum hominem quatuor daemones, in poenam tam facile apud Superos motae irae, distimulent, memorat Barthius ad Stat. Theb. l. 11. v. 497. Impulsiones item divinas. Virgilius Aen. l. 7. v. 405.Reginam Alecto stimulis agit undique Bacchi etc.Vide eundem Barthium hanc in rem multa afferentem, ad Musaeum, ut et supra ubi de Bubulis.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.